- 5 Απριλίου 2021
- Posted by: admin
- Category: ΑΡΘΡΑ, ΓΟΝΕΙΣ, ΝΗΠΙΑΚΗ ΗΛΙΚΙΑ, ΠΑΙΔΙΑ, ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ, ΣΧΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ

Τους τελευταίους μήνες η πανδημία του COVID-19 έχει υποβάλλει ολόκληρη την ανθρωπότητα σε συνεχείς δυσκολίες, αλλαγές και προσαρμογές. Η απειλή της νόσου αναγκάζει μικρούς και μεγάλους να περιοριστούν στο σπίτι, αναβάλλοντας μέχρι νεωτέρας τις περισσότερες ομαδικές δραστηριότητες που ακολουθούσαν, αποφεύγοντας το συνωστισμό, σύμφωνα πάντα με τις οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας.
Τα παιδιά έχουν αναγκαστεί να προσαρμοστούν σε νέες και πρωτόγνωρες συνθήκες διδασκαλίας, αφού ως επί το πλείστον εκπαιδεύονται από το σπίτι, μέσω πλατφόρμας, δηλαδή με τηλε-εκπαίδευση.
Η τεχνολογία και το απρόσκοπτο ενδιαφέρον των δασκάλων και καθηγητών έχουν συμβάλλει στην ομαλή λειτουργία του νέου αυτού καθεστώτος, και, ακόμα και αν όλοι προτιμάμε τη δια ζώσης διδασκαλία, η τηλε-εκπαίδευση προσφέρει στους μαθητές πέρα από τη συνέχιση της γνώσης, και την αίσθηση της σχολικής τάξης.
Τί γίνεται όμως τις υπόλοιπες ώρες, και πώς μπορούμε ως γονείς να βοηθήσουμε στην οργάνωση της νέας αυτής καθημερινότητας; Παρακάτω θα απαντηθούν μερικές από τις πιο συχνές απορίες.
Γιατί είναι τόσο σημαντικό να ορίσουμε ένα πρόγραμμα, όσο μένουμε σπίτι;
Διότι τα παιδιά, ειδικά οι μικρότερες ηλικίες, δυσκολεύονται ιδιαίτερα να κατανοήσουν τις έννοιες του χώρου και του χρόνου. Ο χρόνος και ο χώρος αποτελούν αφηρημένες έννοιες, γεγονός που καθιστά́ πολύπλοκη και σύνθετη κάθε προσπάθεια ορισμού́ τους. Σε μία περίοδο που οι δραστηριότητες γίνονται στον ίδιο χώρο και οι χρόνοι έχουν αλλάξει σημαντικά, πρέπει να είμαστε σαφείς και πολύ συνεπείς στο πρόγραμμά μας, για να βοηθήσουμε ένα παιδί να ανασυνταχθεί και να μή βρίσκεται σε σύγχυση.
Πώς θα βοηθήσουμε το παιδί να ξεκινήσει τη μέρα του με όρεξη και να οργανωθεί για το τηλε-μάθημά του;
Πολύ σημαντικό είναι να ξυπνάμε νωρίς, ακόμα και αν το μάθημα ξεκινά λίγο αργότερα, και να προλαβαίνουμε να κάνουμε κάποιες δουλειές. Για παράδειγμα, ορίζουμε ένα πρωινό πρόγραμμα, σύμφωνα με το οποίο το παιδί θα ξυπνάει μία ώρα πριν το τηλε-μάθημα, και αυτή την ώρα θα πλένεται, θα στρώνει το κρεβάτι του, θα φοράει καθαρά ρούχα, και θα τρώει πρωινό. Έτσι, έχουμε ενεργοποιηθεί για μια δυναμική μέρα, και δε νιώθουμε “άτονοι” επειδή μένουμε στο σπίτι.
Πώς θα βοηθήσουμε το παιδί να συγκεντρωθεί στο τηλε-μάθημα;
Φροντίζουμε ο χώρος του τηλεμαθήματος να προσομοιάζει με τη σχολική τάξη. Μαζί με το παιδί, βρίσκουμε έναν ήσυχο χώρο του σπιτιού στον οποίο το παιδί σταθερά θα τηλε-εκπαιδεύεται και έπειτα θα μελετά. Συζητάμε με το παιδί για την υποχρέωση που έχει να είναι έτοιμο πριν το τηλε-μάθημα. Συγκεκριμένα, τα βιβλία του, τα τετράδιά του και όλο το υλικό που θα χρειαστεί, πρέπει να είναι δίπλα του, και όχι σε άλλο χώρο του σπιτιού. Είναι σημαντικό να μη θεωρεί δεδομένο πως αν ξεχάσει κάτι σε κάποιον άλλο χώρο, θα μπορεί να σηκωθεί για να πάει να το φέρει, καθώς αυτό θα έχει ως συνέπεια τη διακοπή της συγκέντρωσής του. Φροντίζουμε, επίσης, να μην υπαρχουν πολλά ερεθίσματα τριγύρω, τα οποία θα μπορούσαν να του αποσπάσουν την προσοχή (τηλεόραση, παιχνίδια).
Τί συνιστάται να κάνω με το παιδί μου με το πέρας της τηλε-εκπαίδευσης;
Όπως ορίσαμε ένα πρωινό πρόγραμμα, έτσι είναι ωφέλιμο να κάνουμε και για τις απογευματινές ώρες. Για παράδειγμα, αν είμαστε γονείς που εργάζονται από το σπίτι, μπορούμε να κανονίσουμε το διάλειμμα από τη δουλειά μας να συμπίπτει με το τέλος της τηλε-εκπαίδευσης, ώστε να φάμε μαζί με το παιδί και να συζητήσουμε πώς πήγε η μέρα μας. Αμέσως μετά την ξεκούραση, είναι καλό να συμφωνήσουμε σε ένα πρόγραμμα μέχρι τον βραδινό ύπνο, το οποίο θα περιλαμβάνει μελέτη, παιχνίδι, βοήθεια στις δουλειές του σπιτιού και όποια άλλη δραστηριότητα ακολουθείται συνήθως πριν τον ύπνο. Φροντίζουμε όλα να γίνονται σε συγκεκριμένη ώρα, και όχι “όπως βγει” κάθε μερα, καθώς αυτό προκαλεί σύγχυση στο παιδί, αλλά και στους γονείς.
Να επιτρέψω στο παιδί μου να μελετά στην κουζίνα για να έχει παρέα;
Αφού συμφωνηθεί η ώρα της μελέτης, καλό είναι να παραμείνει σταθερή, χωρίς αλλαγές (εκτός απροόπτου), για να μπορέσει το παιδί να είναι τυπικό και να συνηθίσει ότι πρέπει να τελειώνει τη μελέτη του σε συγκεκριμένο χρόνο. Επίσης, η μελέτη πρέπει να γίνεται σε σταθερό χώρο, και όχι «όπου βρίσκεται το παιδί» εκείνη τη στιγμή, μία στο σαλόνι, μια στην κουζίνα, κ.ο.κ. Αν το παιδί δεν έχει γραφείο στο δωμάτιό του, φροντίζουμε να βρούμε έναν άλλο χώρο, στον οποίο θα είναι μόνο του και θα μελετά με ησυχία, χωρίς ερεθίσματα που μπορεί να του αποσπάσουν την προσοχή. Ωστόσο, παραμένουμε κατανοητικοί αν συντρέχουν σοβαροί λόγοι για τους οποίους το παιδί κατ’εξαίρεση επιθυμεί να αλλάξει κάτι από τα παραπάνω.
Τώρα που τα παιδιά περνούν τόσες ώρες μπροστά στην οθόνη, ποιες δραστηριότητες να επιλέξουμε για τις ελεύθερες ώρες;
Προτείνεται το παιδί να καταπιάνεται τόσο με κινητικό παιχνίδι (πχ. Γυμναστική στο σπίτι, αν υπάρχει χώρος, μαζί και με τους γονείς), όσο και με συναισθηματικό παιχνίδι (παιχνίδια μίμησης, παντομίμα, παιχνίδι με κούκλες και ήρωες, κατασκευές με πηλό και πλαστελίνη, ζωγραφική, και πολλά άλλα), αλλά επίσης και με κοινωνικό και γνωστικό παιχνίδι, όπως είναι τα επιτραπέζια. Αποφεύγουμε, όσο είναι δυνατόν, τα παιχνίδια σε κονσόλες και οθόνες. Κατά τη διάρκεια του τηλε-μαθήματος, το παιδί εκτίθεται στην οθόνη πολλές ώρες, οπότε δε χρειάζεται αυτό να συμμβαίνει και στον ελεύθερο χρόνο του. Ωστόσο καλό είναι να γνωρίζουμε πως η έκθεση του παιδιού στην οθόνη κατά τη διάρκεια του τηλεμαθήματος δε γίνεται με τον ίδιο τρόπο, όπως όταν παρακολουθεί ένα βίντεο στο youtube ή όταν παίζει κάποιο παιχνίδι.
Πώς μιλάω στο παιδί μου και πώς συμφωνώ στην τήρηση ενός προγράμματος;
Μέχρι να μάθει ένα παιδί να ορίζει τα δικά του “σύνορα”, είναι πολύ σημαντικό εμείς ως γονείς να λειτουργούμε ως εξωτερικοί προσδιορισμοί στην οριοθέτηση, χωρίς, όμως, το παιδί να νιώσει ότι λειτουργούμε αυταρχικά.
Γι’ αυτό, πρέπει να δώσουμε στο παιδί εξαρχής την αίσθηση ότι τα όρια και η οργάνωσή μας δεν είναι κάτι δυσάρεστο, αλλά κάτι απλούστατα αναγκαίο μέσα στην οικογένεια, για όλα τα μέλη της. Επίσης, πρέπει να βρούμε την κατάλληλη στιγμή για να μιλήσουμε με το παιδί. Πολλές φορές θυμόμαστε τα όρια μόνο όταν αυτά ξεπερνιούνται, και έχει ήδη προκληθεί μια έντονη αντίδραση. Απεναντίας, η καλύτερη ευκαιρία είναι μια χαλαρή στιγμή για συζήτηση, όπου το έδαφος γίνεται πρόσφορο και το παιδί είναι ήρεμο να σκεφτεί όσα του προτείνουμε. Πολύ σημαντικό, επίσης, είναι να συζητάμε με το παιδί, και όχι να ανακοινώνουμε.
Πώς θα βοηθήσω το παιδί μου να θυμάται το πρόγραμμα που συμφωνήσαμε;
Φτιάχνουμε ένα πρόγραμμα οπτικοποιημένο, με χρώματα, αυτοκόλλητα και ό,τι άλλο επιθυμεί το παιδί. Το τοποθετούμε σε εμφανές σημείο και ανατρέχουμε συχνά σε αυτό, για να ξέρουμε τις επόμενες δραστηριότητες της ημέρας.
Βίκυ Μ. Ματτέ
Ειδική Παιδαγωγός |ΜΑ Ειδική Αγωγή & Συνεκπαίδευση
Υπ. Δρ. Πανεπιστημίου Αθηνών